EINDHOVEN - Een 30-jarige man uit Eindhoven zou van 2018 tot zijn aanhouding in juli 2021 ruim 1.600 doses van een zelfdodingsmiddel hebben verkocht. Zeker tien mensen overleden na inname van het middel. Volgens het Openbaar Ministerie verdiende de verdachte tenminste 89.000 euro met zijn handel. Vandaag eiste de officier van justitie een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van vier jaar tegen de man.


Het onderzoek met de naam Helian is gestart na het overlijden van een vrouw in Best. Zij bleek een einde aan haar leven te hebben gemaakt door het innemen van een dodelijk middel, dat verdachte aan haar had verkocht. Al snel bleek dat verdachte het middel aan heel veel mensen verkocht, in binnen- en buitenland. Onderzoek wees uit dat verschillende kopers van het middel door suïcide om het leven zijn gekomen. Het onderzoek richtte zich onder meer op de vraag of mensen zijn overleden als gevolg van het van verdachte gekochte middel. Dat bleek zo te zijn. Van tien van hen kon het onderzoeksteam de link leggen tussen het middel van verdachte en het overlijden.

Verdenkingen

Verdachte verkocht het middel samen met een medicijn dat dat braakneigingen vermindert. Het ging daarbij om ongeregistreerde geneesmiddelen afkomstig uit het buitenland. De verdachte – geen arts of apotheker van beroep – heeft geen vergunning om dergelijke middelen te leveren. Door dit toch te doen heeft hij gehandeld in strijd met de Geneesmiddelenwet. De man wordt ook verdacht van witwassen. Hij zou het dodelijke middel en het medicijn tegen betaling hebben verstrekt en zo minstens 89.000 euro hebben verdiend.

Omvang

De officieren van justitie stonden stil bij de omvang van zijn handel. Uit onderzoek is gebleken dat de verdachte zeker zevenhonderd betalingen ontving die kunnen worden gerelateerd aan het dodelijke middel, vrijwel altijd samen met de verkoop van het antibraakmiddel. De officier van justitie: ‘Bij ons komt een beeld naar voren van een verdachte die het dodelijke middel verstrekte aan iedereen die dat maar wilde. Verdachte heeft op grote schaal middelen verstrekt aan mensen die overwogen – of nog overwegen – een einde aan hun leven te maken. Dat deed hij op een bijna bedrijfsmatige manier. Na betaling van gemiddeld 45 euro voor een pakket was het voor de klant een fluitje van een cent om in bezit te komen van het gif. Een mailtje, een tikkie, een pakketje in de bus. Kinderlijk eenvoudig. Maar ook levensgevaarlijk’, doelden de officieren op zeker dertig personen die het middel ontvingen en inmiddels zijn overleden. Op zitting markeerden ze tien sterfgevallen, die volgens hen direct in verband kunnen worden gebracht met de inname van het dodelijke middel. Zij benadrukten dat de volledige omvang van het aantal slachtoffers pas de komende jaren echt duidelijk zal worden.

Grote risico's

De verkoop van dodelijke middelen verlaagt de drempel voor mensen om hun leven te beëindigen. Ook jonge en kwetsbare personen konden het middel eenvoudig laten bezorgen. Daarmee werd een enorm risico genomen. Niet alleen voor de mensen die het kochten, maar ook voor anderen. ‘Er raakten wel eens pakketjes kwijt. Het middel is letterlijk levensgevaarlijk. Er bestaat geen tegengif. Om die reden is het kwalijk dat het gif door hem via de post werd verstuurd. Op zitting werd ook stilgestaan bij het feit dat verdachte een “vlotte en zachte” dood beloofde, terwijl dit echt niet altijd het geval is. De wijze van sterven na inname van het middel is immers niet te voorspellen.

Lijdensweg

De officieren van justitie gaven voorbeelden van het lijden van sommigen die het middel namen: ‘In het dossier zitten meerdere voorbeelden van mensen die ernstig hebben geleden nadat ze het middel innamen. Kort na inname kreeg een man het snel benauwd en veel pijn. Aanvankelijk wilde hij geen hulp, maar door de benauwdheid en de pijn raakte hij in paniek. Er werd 112 gebeld. Toen de ambulance kwam was hij nog steeds aanspreekbaar. De hulpverlening kon niet veel doen. De man schreeuwde, sloeg om zich heen en wilde steeds uit bed komen. Hij kreeg een epileptisch insult en is uiteindelijk overleden. Deze man heeft een afschuwelijke dood gehad, een lijdensweg.’ Ook werden twee slachtofferverklaringen van nabestaanden voorgedragen waarin het verdriet en leed op indringende wijze werd verwoord.

Volgens de wet mag in Nederland alleen de arts een ander bij zelfdoding helpen. De arts moet zich daarbij houden aan de zorgvuldigheidseisen van de euthanasiewet. Deze wet biedt de mogelijkheid voor artsen om patiënten euthanasie te verlenen, na een zorgvuldige procedure waarin getoetst wordt of er sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lichamelijk en/of geestelijk lijden. De officier van justitie: ‘Verdachte is van mening dat iedereen voor zichzelf moet kunnen beslissen over het levenseinde en is het middel daarom gaan verstrekken aan iedereen die er om vroeg. Verdachte heeft daarmee het recht in eigen hand genomen. Gelet op alle feiten en omstandigheden eist het OM een onvoorwaardelijk gevangenisstraf van vier jaar tegen de man.’

Andere verdachten

In onderzoek Helian zijn ook twee andere verdachten naar voren gekomen. Het gaat om een vrouw uit Amersfoort en een man uit Den Bosch. De man zweeg tijdens zijn verhoor bij de politie en werd daarna in vrijheid gesteld. Later kwam hij met een bekentenis in de media, die het OM meeneemt in het onderzoek. Op een later moment neemt het OM een vervolgingsbeslissing in zijn zaak. Het onderzoek naar de vrouw is overgedragen aan het OM in Oost-Nederland.

Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoord helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.