VALKENSWAARD - Een 46-jarige man zat afgelopen februari in een psychose toen hij zijn vriendin in Valkenswaard om het leven bracht. De rechtbank Oost-Brabant beschouwt hem als volledig ontoerekeningsvatbaar en kan daarom geen gevangenisstraf opleggen. Wel krijgt de man terbeschikkingstelling (tbs) met dwangverpleging. Mocht er aan dat behandeltraject een einde komen dan kan hij ook daarna zo nodig onder intensief toezicht blijven staan.

De verdachte verbleef begin dit jaar met zijn vriendin in een bed en breakfast in Valkenswaard. Hij pakte de bewuste middag een whiskyfles uit een keukenkastje, liep naar de vrouw toe en sloeg met de fles op haar hoofd. Vervolgens ontstond een worsteling waarbij de verdachte en zijn vriendin uiteindelijk buiten belandden. Daar stak de man haar met een mes in haar hals en lichaam. Hierdoor kwam de vrouw te overlijden. Toen de eigenaresse van de B&B het slachtoffer te hulp kwam, gaf de verdachte ook haar een klap met de fles en stak met het mes in haar pols.

Volgens de rechtbank handelde de verdachte planmatig en met een vooropgezet plan. Dit maakt dat sprake is van moord. De verdachte is echter niet strafbaar en wordt ontslagen van alle rechtsvervolging, omdat hij volledig ontoerekeningsvatbaar is. Op het moment van het voorval verkeerde hij volgens een psychiater en een psycholoog namelijk in een psychose. Volgens de verdachte was er een complot en volgens dat complot zouden er heel erge dingen met zijn vriendin gaan gebeuren. Dit complot kwam dagen vóór het incident steeds meer naar de voorgrond. Op de bewuste dag kreeg hij via een stem door dat hij haar om het leven moest brengen, om haar te redden van iets ergers.

Gevolg van ziekte

Volgens de nabestaanden is het (deels) aan de verdachte zelf te wijten dat hij in een psychose is beland, met alle gevolgen van dien. Hij liep vrijwillig weg uit een gesloten GZ-instelling waar hij al jaren verbleef. Ook stopte hij in december 2021 met de medicatie voor behandeling van schizofrenie. Bovendien zocht hij geen hulp toen hij dagen voor het voorval merkte dat het niet goed met hem ging en het complot hem steeds meer ging beheersen. De nabestaanden stellen dat de verdachte daarom niet geheel ontoerekeningsvatbaar is en willen - naast tbs - een gevangenisstraf.

De rechtbank oordeelt dat het niet aan de verdachte te wijten is dat hij in een psychose belandde. Volgens deskundigen heeft hij namelijk beperkt inzicht in de noodzaak van behandeling en medicatie. Zijn zelfinschatting is verstoord en met momenten is er sprake van zelfoverschatting. De gevolgen van het wegvallen van behandeling en medicatie kan de verdachte niet overzien. Dat hij niet inzag dat hij weer medicatie moest innemen toen hij meer achterdochtig werd, is volgens de deskundigen een gevolg van zijn ziekte. Dit maakt dat de rechtbank geen straf kan en zal opleggen, hoe moeilijk dat wellicht ook te verteren is voor de nabestaanden.

Tbs met dwangverpleging

De deskundigen stellen dat er een grote kans op herhaling is als de verdachte niet wordt behandeld aan zijn psychische problemen. Daarom legt de rechtbank tbs met dwangverpleging op. Om te voorkomen dat de verdachte vervolgens voor nieuwe problemen in de maatschappij zal zorgen, legt de rechtbank een aanvullende maatregel op: een gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel. Dit betekent dat deskundigen tegen het einde van de tbs-maatregel moeten beoordelen hoe groot de kans op herhaling nog is en welke behandeling of toezicht moet volgen om de maatschappij zo goed mogelijk te beschermen. De rechtbank kan dat vervolgens alsnog opleggen.